Τι προκαλεί τις κρίσεις πανικού;

Τι προκαλεί τις κρίσεις πανικού;. Οι κρίσεις πανικού είναι έντονες, τρομακτικες και δεν ξεχνιουνται εύκολα. Αν και οι περισσότεροι τις γνωρίζουν σαν κρίσεις πανικου, προτιμώ να τις αποκαλώ επεισόδια πανικού: η λέξη κρίση από μόνη της είναι αγχωτική. Πριν αναφερθούμε στους παράγοντες που συμβάλλουν σε ένα επεισόδιο πανικού, ας δούμε πώς θα το αναγνωρίσετε. Τα ‘συμπτώματα’ μπορούμε να τα χωρίσουμε σε τρία επίπεδα (σωματικό, νοητικό και συμπεριφοράς) αν και στην επίσημη διάγνωση λαμβάνονται υπόψη μόνο τα σωματικά και νοητικά κριτήρια.

Α. Σωματικό:

1. ταχυπαλμία, έντονος παλμός.
2. δύσπνοια, αίσθηση πνιξίματος.
3. εφίδρωση.
4. τρέμουλο.
5. θωρακικός πόνος – ενόχληση.
6. αίσθηση ναυτίας.
7. ζάλη, αίσθηση λιποθυμίας ή ότι δεν “βαστούν” τα πόδια.
8. μουδιάσματα (κυρίως στα άκρα).
9. έξαψη ή ρίγος.
10. η αίσθηση ότι το περιβάλλον γύρω μου είναι ξένο, ότι δεν είναι αληθινό (αποπραγματοποίηση) ή σαν να μην είμαι εγώ, σαν να συμβαίνει σε κάποιον άλλον (αποπροσωποποίηση).

Β. Νοητικό:

1. ο φόβος ότι θα χάσω τον έλεγχο ή ότι θα τρελαθώ.
2. ο φόβος ότι θα πεθάνω.

Γ. Συμπεριφορά – Αντιδράση:

1. η επιθυμία για φυγή (π.χ. να το βάλω στα πόδια και να επιστρέψω στην ασφάλεια του σπιτιού μου αν είμαι έξω).
2. η προσπάθεια να κρατηθώ από κάποιον ή κάτι για να μη πέσω.
3. η επιθυμία να με καθησυχάσει κάποιος ότι δεν κινδυνεύω (π.χ. πηγαίνοντας στο νοσοκομείο, τηλεφωνώντας τον γιατρό ή φίλους για επιβεβαίωση ότι είμαι καλά).

Αν έχετε ταυτόχρονα 4 ή περισσότερα συμπτώματα από το σωματικό και νοητικό επίπεδο έχετε ένα πλήρες επεισόδιο πανικού. Αν είναι λιγότερες οι εκδηλώσεις, τότε το επεισόδιο πανικού ονομάζεται επεισόδιο περιορισμένης συμπτωματολογίας.  Όλοι μας έχουμε βιώσει κάποιο σύμπτωμα πανικού όταν είμαστε έντονα αγχωμένοι ή φοβισμένοι και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Δεν χρειάζεται να αγχωνόμαστε επειδή αγχωθήκαμε. Αυτό που επιδιώκουμε είναι να μην μας ελέγχει και να μην επεμβαίνει στην καθημερινότητα μας.

Τι Συμβάλλει στα Επεισόδια Πανικού; 11 ερωτήσεις που θα σας δώσουν απαντήσεις.

Οι λόγοι που συμβάλλουν στην ‘κρίση’ πανικού ποικίλουν.  Ακολουθούν 11 ερωτήσεις που αξίζει να θέσετε στους εαυτούς σας:

1. Έχετε διερευνήσει ιατρικούς λόγους που μοιράζονται παρόμοια συμπτώματα με τα επεισόδια πανικού όπως, μεταξύ άλλων, ο υπερθυρεοειδισμός, οι καρδιακές αρρυθμίες, η πρόπτωση του μιτροειδούς και οι υπογλυκαιμίες;

2. Ελέγξατε τα φάρμακα που λαμβάνετε για τυχόν παρενέργειες;

3. Μήπως κάνετε χρήση ουσιών (ή έχετε συμπτώματα στέρησης);

4. Έχετε την τάση να μην εκφράζετε τις επιθυμίες σας και να καταπίνετε τα συναισθήματα σας;

5 Υπάρχει καταπιεσμένος θυμός;

6. Ζείτε σε έντονους και πιεστικούς ρυθμούς συνεχόμενα εδώ και καιρό;

7. Έχουν συμβεί απότομες αλλαγές στη ζωή σας και χάσατε τα σταθερά σας;

8. Ζείτε σε μια κατάσταση η οποία σας πνίγει και νιώθετε εγκλωβισμένοι;

9. Συνειδητοποιείτε ότι μεγαλώνετε και είναι πολλά αυτά που δεν έχετε κάνει;

10. Μήπως βιώνετε πανικό μόνο σε συγκεκριμένες καταστάσεις που φοβάστε (τότε μιλάμε για φοβία); Εδώ να αναφερθούμε ότι η αγοραφοβία που συνδέετε με τον φόβο να απομακρυνθώ από εκεί που νιώθω ασφαλής οφείλετε συχνά στον πανικό και είναι πιο γενικευμένη. Η συγκεκριμένη ερώτηση δεν αναφέρετε στην αγοραφοβία αλλά σε άλλες φοβίες. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε μια συγκεκριμένη φοβία να αντιμετωπίσουμε.

11. Μήπως περάσατε κάποιο τραυματικό γεγονός που δεν έχετε ξεπεράσει; (τότε αναφερόμαστε σε μετατραυματικό σύνδρομο).

Στοχευμένη Προσέγγιση

Εντοπίζοντας τι συμβάλλει στον δικό σας πανικό, σας κατευθύνει στο τι να κάνετε για να βοηθήσετε τον εαυτό σας.

Για παράδειγμα, αν καταπίνετε τα συναισθήματα και τις επιθυμίες σας, τότε στρέφετε την προσοχή σας στο να μάθετε να εκφράζετε αυτά που νιώθετε και να διεκδικείτε. Αν οι ρυθμοί σας είναι εδώ και καιρό έντονοι, φροντίζετε στη διάρκεια της ημέρας να χαλαρώνετε τους ρυθμούς  σας, έστω και για λίγο. Αν νιώθετε εγκλωβισμένοι σε μια κατάσταση, τότε κοιτάτε τι μπορείτε να πράξετε για να αλλάξει προς το καλύτερο αυτό που ζείτε ή να απεγκλωβιστείτε.

Βέβαια, χρειάζεται ταυτόχρονα να μάθουμε τεχνικές αυτοελέγχου (π.χ. ύπνωση, τεχνικές αναπνοής) για να διαχειριστούμε την ένταση που βιώνουμε σωματικά. Όταν έχουμε ένα εργαλείο καταπολέμησης μια ‘απειλής’, νιώθουμε πιο δυνατοί και αυτό από μόνο του αλλάζει το πώς στεκόμαστε απέναντι σε πράγματα που φοβίζουν.

Δεν είναι λίγες οι φορές που oi θεραπευόμενοι ‘διατηρούν’ τον πανικό χωρίς να το συνειδητοποιούν γιατί ξέρουν ότι όταν δεν θα υπάρχει, οι αλλαγές που θα φέρει αυτή η ελευθερία μπορεί προκαλέσουν άλλα προβλήματα. Κατά βάθος, γνωρίζουν ότι ελεύθεροι από το πρόβλημα πια, θα αυτονομηθούν, θα αναδυθεί η πραγματική τους προσωπικότητα, θα ξανασυνδεθούν με επιθυμίες που είχαν αφήσει πίσω και κάποιοι (π.χ. σύντροφοι, οικογένεια) ίσως να αντιδράσουν.

Εδώ χρειάζεται να προχωρήσουμε με προσοχή και να διατηρήσουμε τις ισορροπίες γιατί δεν είναι λίγοι εκείνοι που σταματούν την θεραπεία τους σε αυτό το σημείο.

Υ.Γ. Σε άλλο άρθρο θα αναφερθούμε γιατί μπορεί να έχουμε πανικούς ακόμα και όταν δεν ισχύουν τίποτα από τα προαναφερθέντα. Πρόκειται για ένα σημαντικό παράγοντα που διατηρεί την διαταραχή πανικού και χρειάζεται να μπει στο επίκεντρο της θεραπείας.